Osmanlı minyatürlü yazmalarının tarihi, sarayın sanatçıları bir çatı altına toplamasıyla yakından ilgilidir. Osmanlı ressamları 15. yüzyıldan 17. yüzyılın ortalarına kadar temel olarak İran’ın iki boyutlu resim geleneğini sürdürmelerine rağmen, zaman zaman İtalyanların resimde perspektif bilgilerinden yararlandıkları resimli kitaplar da ürettiler. Söz konusu kitaplar için, sultanın ailesi ve çevrelerindeki elit kesimin portrelerinden sultanın marifetlerini anlatan hünernamelere; hanedanın meşruiyetini vurgulayan silsilenamelerden, 40 gün 40 gece süren sünnet törenlerine, tıp kitaplarından falnamelere kadar pek çok resim üretildi. Minyatürün iki boyutu, saray hayatından, aşk hikâyelerine, padişah portrelerinden günlük hayata birçok değişik boyuta zarif bir yelpaze gibi açılırken, Osmanlı toplumunun hayatı cülûs törenleri, sünnetler, elçi kabulleri ve eğlencelerle günümüze kadar aktarıldı. 18. yüzyıl ise Osmanlı görsel kültürü için Batı kökenli natüralist resme kucak açma sürecidir. Bu dönemde resimler ilk defa kitap sayfalarından özgürleşerek duvarları süsledi ve kamunun nazarına açıldı. Klasik çinilerin, ince kalem işlerinin yerini hızla alan duvar resimleri saraylardan konaklara, yalılardan, camilere hemen her yerde kullanılmaya başladı. Duvar resimlerin konuları hayali manzaralar, kent portreleri, mimari tasvirler, buharlı gemiler, trenler gibi, dönüşen hayatın farklı unsurlarını yansıttılar. Diğer bir resim türü olan albüm resimlerinde çarşı ressamları günlük hayatı ve rengârenk Osmanlı kıyafetlerini sergilediler. Bu dönemin görsel belgelerinin günümüze ulaşmasındaki diğer önemli aktörler de, Pera’yı mesken tutan ve Osmanlı hayatının farklı hallerini betimleyen Avrupalı ressamlardır. Osmanlı sanatında resim duvarlardan çini yüzeylerine, tepsilerden kumaşlara kadar farklı yerlerde kullanıldı. Modernleşen Osmanlı toplumundaki resim üretimini anlatan seminerlerde yüzyıllar içinde değişen konular, farklı malzemelere aktarılan resim türleri, resim hamileri ve sanatçılar arasındaki ilişkiler ve tasvirlerin tarihsel bağlamda ikonografik açılımları gibi konular anlatılacaktır.

Osmanlı Resim Sanatı