şakayıklar ve kadın

Halil Paşa (1852-1939)

Şakayıklar ve Kadın

Müzede deneyimlemek için

 

 

 

Müze dışında deneyimlemek için

Müzede - Sesli Rehber Metni

Dilersen eser ile etkileşime girmeden evvel derin bir nefes alarak başlayalım. Ayaklarının yer ile temasını, bedeninin duruşunu fark et. Daha rahat hissetmek için ihtiyaç duyarsan küçük hareketlerle uygun ayarlamaları yapabilirsin. Bedenin bugün nasıl hissediyor? Yorgun, enerjik, durağan, hareketli? Nasıl duyumlar var? Şimdi sıvı bir güneş ışığının başının tepesinden nefesle akarak tüm vücudunu doldurduğunu hayal et. Her nefes alışında bedenin genişliyor ve her verişinde merkeze doğru daralıyor.

Şimdi dikkatini düşüncelerine getirebilir misin? Mevcut anda hızla hareket eden birçok düşünce mi var aklında? Geçmişte veya günün erken saatlerinde yaşanan bir olay mı? Ya da gelecekte olacaklar üzerine mi düşünüyorsun? Kendine bir süre tanıyabilir, gerektiğinde kaydı durdurup istediğin zaman tekrar başlatabilirsin. Bu düşüncelerin herhangi biri belirli duygularla ilişkili mi? Çalışmaya başlamadan evvel hangi duygular sana eşlik ediyor? Bu duyguları tanımlayabilir misin?

Artık Şakayıklar ve Kadın eserine odaklanabilirsin. İlk bakışta eserde en çok dikkatini çeken ne? Renkler mi, dokular mı, fırça darbeleri mi, yoksa şekiller mi?

Şimdi bakışını resmin tamamını kapsayacak şekilde genişlet. Gözlerin eserin üzerinde gezinirken mıknatıs gibi çekildiğin bir alan var mı? Sence hangi özelliği ilgini çekmiş olabilir?

Bu resimde sanatçı hangi mevsimi resmetmiş? Hava nasıl? Günün hangi saati olabilir? Şakayıkların kokusu burnuna geliyor mu? Fark et ve bu kokuyu içine çek. Peki, bu resimde ne oluyor? Resimde gördüğün detaylar olay örgüsüyle ilgili ipuçları veriyor mu?

Resimdeki kadın figürünün beden postürü nasıl? Peki ya yüz ifadesi? Hangi duyguları hissediyor, neler düşünüyor olabilir?

Her sanat eserinin sanatçısının perspektifi kendine has bir akış ve ritim barındırır. Halil Paşa, özellikle figürlü resimlerinde eserlerinin atmosferik unsurlarını objektif birer gerçeklik olarak resmetmekten ziyade kendisinde yarattığı izlenime odaklanmıştır. Sence sanatçı bu eseri resmederken onda hangi duygular uyanmış olabilir? Bu duyguları ve izlenimleri hangi detaylarda yakalamak mümkün?

Şimdi resme odaklandığın süre boyunca aklına gelen düşüncelere ve sende uyandırdığı duygulara bakabilir misin? Bu eser sana nasıl hissettiriyor? Bu duygulardan en yoğun olanı hangisi?

Şimdi derin bir nefes al ve uzunca ver. Bulunduğun yerde, çevrende olan bitene göz atarak seslere odaklan ve ayaklarının yerle temasını yeniden hisset. Belki ufak hareketlerle ayaklarını, bacaklarını oynatabilir; dikkatini eserden kendi bedenine getirebilirsin.

Artık ilk resme veda etme vakti. İstersen, bir sonrakine ilerle.

Müze Dışında - Sesli Rehber Metni

Dilersen eser ile etkileşime girmeden evvel derin bir nefes alarak başlayalım. Ayaklarının yer ile temasını, bedeninin duruşunu fark et. Daha rahat hissetmek için ihtiyaç duyarsan küçük hareketlerle uygun ayarlamaları yapabilirsin. Bedenin bugün nasıl hissediyor? Yorgun, enerjik, durağan, hareketli? Nasıl duyumlar var? Şimdi sıvı bir güneş ışığının, başının tepesinden nefesle akarak tüm vücudunu doldurduğunu hayal et. Her nefes alışında bedenin genişliyor ve her verişinde merkeze doğru daralıyor.

Şimdi dikkatini düşüncelerine getirebilir misin? Mevcut anda hızla hareket eden birçok düşünce mi var aklında? Geçmişte veya günün erken saatlerinde yaşanan bir olay mı? Ya da gelecekte olacaklar üzerine mi düşünüyorsun?

Kendine bir süre tanıyabilir, gerektiğinde kaydı durdurup istediğin zaman tekrar başlatabilirsin.

Bu düşüncelerin herhangi biri belirli duygularla ilişkili mi? Çalışmaya başlamadan evvel hangi duygular sana eşlik ediyor? Bu duyguları tanımlayabilir misin?

Artık Şakayıklar ve Kadın eserine odaklanabilirsin. İlk bakışta eserde en çok dikkatini çeken ne? Renkler mi, dokular mı, fırça darbeleri mi, yoksa şekiller mi?

Şimdi bakışını resmin tamamını kapsayacak şekilde genişlet. Gözlerin eserin üzerinde gezinirken mıknatıs gibi çekildiğin bir alan var mı? Sence hangi özelliği ilgini çekmiş olabilir?

Bu resimde sanatçı hangi mevsimi resmetmiş? Hava nasıl? Günün hangi saati olabilir? Şakayıkların kokusu burnuna geliyor mu? Fark et ve bu kokuyu içine çek. Peki, bu resimde ne oluyor? Resimde gördüğün detaylar olay örgüsüyle ilgili ipuçları veriyor mu?

Resimdeki kadın figürünün beden postürü nasıl? Peki ya yüz ifadesi? Hangi duyguları hissediyor, neler düşünüyor olabilir?

Her sanat eserinin sanatçısının perspektifi kendine has bir akış ve ritim barındırır. Halil Paşa, özellikle figürlü resimlerinde eserlerinin atmosferik unsurlarını objektif birer gerçeklik olarak resmetmekten ziyade kendisinde yarattığı izlenime odaklanmıştır. Sence sanatçı bu eseri resmederken onda hangi duygular uyanmış olabilir? Bu duyguları ve izlenimleri hangi detaylarda yakalamak mümkün?

Şimdi resme odaklandığın süre boyunca aklına gelen düşüncelere ve sende uyandırdığı duygulara bakabilir misin? Bu eser sana nasıl hissettiriyor? Bu duygulardan en yoğun olanı hangisi?

Şimdi derin bir nefes al ve uzunca ver. Bulunduğun yerde, çevrende olan bitene göz atarak seslere odaklan ve ayaklarının yerle temasını yeniden hisset. Belki ufak hareketlerle ayaklarını, bacaklarını oynatabilir; dikkatini eserden kendi bedenine getirebilirsin.

Artık ilk resme veda etme vakti. İstersen, bir sonrakine ilerle.

Esere Dair

Şakayıklar ve Kadın, Halil Paşa’nın 1880-1888 arasında Paris’te resim eğitimi görüp İstanbul’a dönüşünden on yıl sonra, 1898’de Kuleli Askerî İdâdîsi’nde resim hocasıyken yaptığı eserlerden biridir. Sanatçının Paris’te olduğu dönemde akademik resmin dışındaki türler tanınır olmuş, École des Beaux-Arts’ın katı kurallarına karşı bir duruş sergileyen İzlenimcilik akımının önde gelen temsilcileri, sıklıkla eserlerini bağımsız grup sergilerinde teşhir etmiştir. Bu sergiler, Akademi’nin Salon sergilerine kabul edilmeyen İzlenimciler için bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır.

Fransız İzlenimcilerinin izinde stüdyo veya atölyeden çıkarak açık havada resim yapmayı seçen sanatçı, İstanbul’a döndükten sonra ağırlıklı olarak Boğaz’da, Beylerbeyi’ndeki yalısında çalışmış, kıyı ve yöre görünümlerini figüratif öğelerle birleştirmeye ve resimlerindeki ışık kullanımıyla yerel atmosferi betimlemeyi devam etmiştir.

Paris’e giden ve École des Beaux-Arts atölyelerindeki dersleri izleyen, aralarında Osman Hamdi Bey ve Halil Paşa’nın bulunduğu ressamlar, figür ve figürlü anlatımın uzantısı olarak portreye ilgi duymuştur. Bu tür portrelerde ağırlıklı olarak kadınların betimlenmesi, Tanzimat döneminden itibaren Osmanlı toplumunda daha görünür olmaya başlamalarının ipuçlarını taşır.

Halil Paşa’nın bu eserinde de Fransız İzlenimciliğinin etkilerini, resimdeki figürün iç dünyasına odaklanmasında ve arka plandaki etütsel manzarada kısmen görmek mümkündür. Halil Paşa, özellikle figürlü resimlerinde biçim ve renk kullanımında akademik disiplinin temellerinden fazla uzaklaşmasa da, eserlerinin atmosferik unsurlarını objektif bir gerçeklik olarak resmetmekten ziyade kendisinde yarattığı izlenime odaklanmıştır.

Bu resimde genç bir kadın, evin bahçesinde, iki kişi için hazırlanmış masanın hemen yanında ayakta durmaktadır. Genç kızın elinde tuttuğu dürbün, karşısındaki Boğaz manzarasına doğru baktığını ya da bakacağını düşündürmektedir. Figürün arkasında serbest fırça darbeleriyle belirtilmiş ağaçlar, Boğaz ve karşı kıyı görülmektedir. İzlenimciliğin ışığa olan duyarlılığı, kesinliği olan bir anlatıdan ziyade ne olduğu tam belli olmayan bir anın hissiyatını yakalama arzusu, bu eserde görünür olur.

Sanat Yönergesi

Bu çalışmayı dilediğin herhangi bir sanat malzemesini kullanarak (sulu boya, renkli kalem, pastel boya, kil, seramik vb.) veya Sketchbook ve ProCreate isimli iOS ve Android uygulamalarını indirerek dijital bir şekilde gerçekleştirebilirsin.

Eğer evinde, rahat hissettiğin bir ortamdaysan, sevdiğin ve seni rahatlatan bir müzik açıp belki bir mum yakarak dingin bir alan yaratabilir, deneyime bu şekilde başlayabilirsin.

Isınma: Öncelikle nefesinin akışına odaklan. Bedeninde nefesinin hareketi nasıl? Hızını fark et. Eğer nefesinin bir rengi olsaydı, hangi renk olurdu? Bu renkte bir malzemeyi seçerek nefesinin kâğıdın üzerinde bıraktığı izleri çizmeye başla. Bırak nefes alış verişin kağıdın üzerinde dolaşsın. Birkaç dakika, sonra kendini hazır hissettiğinde, resim çalışmasına geçebilirsin.

Resim çalışması: Şakayıklar ve Kadın resminde figürün yerinde durduğunu hayal et. Kadının baktığı yerde ne görüyorsun? Elindeki dürbünle nereye bakıyor olabilir? Sen dürbünle aynı tarafa baktığında, ne gibi detaylar görüyorsun? Gördüklerinin resmini yapabilir misin? Dilediğin her türlü malzemeyi kullanmakta özgürsün. Resmini yaparken yaratıcı süreçte nasıl hissettiğini gözlemle. Eserini tamamladığında bir isim verebilirsin.

Eserini bizlerle paylaşmak istersen, #MüzedeAnda hashtagini kullanarak Instagram üzerinden bize ulaşabilirsin.