Müzede An’da içsel bakış deneyimine hoş geldin. 

Yavaşlama ve farkındalık prensiplerinden ilham alan "sanata yavaş bakış,” seni Modernizmin İzinde Türk Resmi sergisinde ve müzenin bahçesinde bireysel bir yolculuğa çıkaracak. Yaşayacağın deneyim, görsel sanata zaman ayırarak, onu yargısız, meraklı ve açık bir zihinle izleyebilme ile ilgili. İçsel duygu ve düşüncelerini mevcut anda derinlemesine gözlemleme imkânı sunan bu çalışma, -1. kattaki galeri alanında devam ediyor. Eğer bu ses deneyiminin yoğun hissettirdiği kısımlar olursa, lütfen uzaklaşmak ve dinlenmek için rahat hissettiğin başka bir alana geçmekten çekinme. 

Hazırsan, başlayalım. 

Derin bir nefes al ve ver. Ne gibi kokular alıyorsun? Ne gibi sesler duyuyorsun? Hava durumu nasıl? Güneşli mi, parçalı bulutlu mu? Havanın bedeninle temasına odaklanabilir misin? 

Şimdi görebildiğin en uzak noktaya bakabilir misin? Yakınındaki ağaçları, çiçekleri, belki martıları fark et. Şimdi kendine dön. 

Anish Kapoor’un Çift isimli heykelinin önündesin. Heykelle durduğun yer arasındaki mesafeyi fark et, heykelin etrafında dolaş. 

Başladığın yere dön ve eseri yakından incele. Heykelin boyutu, taşın rengi, yüzeyinin parlaklığı, pürüzsüz dokusu nasıl hissettiriyor? 

Köşeleri sivri, dik bir dikdörtgen formundaki taşa oyulan iç bükey alanlar, algında nasıl bir değişim yaratıyor? Biraz yakından ve sonra biraz uzaktan esere tekrar bak. Bu hareketin yarattığı etkiyi keşfe çıkabilirsin. 

Bu görme deneyimi, yaklaştıkça daha derinlere bakma isteğini artırabilir. Bu isteğe yanıt verdiğinde, esere yaklaştıkça ve uzaklaştıkça senin ve çevrendeki nesnelerin yansımasında neler oluyor?  

Heykelin içbükey kavislerinin önünde konumun değiştikçe bedeninin ve çevre algının değişmesini gözlemle. Bedeninin sınırları nerede kayboluyor, nerede netleşiyor? Karşındaki yansımayla en rahat ilişkiyi hangi mesafede kurabiliyorsun? 

Sence sanatçı bu eserle nasıl bir deneyim yaratmak istiyor olabilir? Eserin ismi sana neler çağrıştırıyor? 

Bu heykelin ağırlığı ve sağlamlığını kendi bedeninde duyumsayabiliyor musun? Bu sana kendini nasıl hissettiriyor?

Şimdi eserden birkaç adım uzaklaşarak doğanın, Boğaz’ın ve Emirgan’ın seslerine kulak ver.
 

1954’te Mumbai’de doğan ve 1970’lerden bu yana Londra’da yaşayan Hintli-İngiliz sanatçı Anish Kapoor, eserlerinde sıklıkla yeryüzü ve gökyüzü, ruh ve madde, aydınlık ve karanlık gibi ikilikleri işlemektedir. 

Kapoor, en çok kütlelerin ve boşluğun etkileşimini irdeleyen, gözü aldatan eserleriyle tanınır. 1980lerin sonlarında yapmaya başladığı aynalı çalışmaları, özellikle birkaç metre çapındaki, karmaşık yansıma desenleri oluşturan içbükey diskler, izleyicilere yalnızca dengesizleştirici bir his vermekle kalmayıp ışığı ve sesi yansıtırlar. Anıtsal bir granit bloktan oyulmuş Çift, Kapoor'un "nesne-dışı" dediği, kendi şekillerini ayırt etmenin zor olduğu bu yansıtıcı parçalardan biridir. İzleyici, taşın içindeki iki oyuntuda kendisinin ve etrafındakilerin yansımasını, esere yaklaşıp uzaklaştıkça değişen bir biçimde takip edebilmektedir. 

Kapoor, “Taşın hafızası vardır. Bir eser ne zaman içsel hafızamıza hitap etmeye başlar, işte o zaman sanat eseri olur. Sanatın bazı unsurları bu anlamda hafızayı harekete geçirmede çok güçlüdür” diyerek, eserin fiziksel ve sosyal alan arasındaki ilişkiyi sağlamasına verdiği önemin altını çizmiştir.