Sultan II. Abdülhamid’in zer-endûd tuğrası

h. 1298 [1880]

Levha, Sultan II. Abdülhamid’in Sami Efendi’nin çektiği tuğrasının kalıbından hazırlanmıştır. Sultanın alâmeti sayılan tuğra, sanatlı olarak levha halinde de hazırlanıp duvarlara asılıyordu. Osmanlı hat sanatında, Mustafa Rakım’ın (ö. 1826) Sultan II. Mahmud’un (h. 1808-1839) tuğrasını düzenlemesinin ardından özellikle son dönemde kusursuz kompozisyonlara dönüşen tuğra levhaların örneği siyah kalın kâğıt üzerine altınla yapılmıştır. Tuğranın sağ üst köşesinde, 19. yüzyılın Batı etkisindeki tezhip anlayışında bir çiçek buketi, sağ alt köşesinde 1298 tarihi, sol alt köşesinde ise hattat Sami Efendi’nin istifli ketebesi vardır. Kompozisyonu çevreleyen altınlı cetvelin dışındaki pervazın dört köşesi ve kenarları kıvrımlı dallarla bezenmiştir.