Kuran-ı Kerim

h. 1253 [1837]

Kazasker Mustafa İzzet, Kuran nüshasını gelenek olmadığı halde hurde talik hatla istinsah etmiştir. Hareke işareti bulunmadığı için talik hat Kuran yazımında tercih edilen bir yazı türü değildir; ancak Mustafa İzzet ustalıkla yerleştirdiği harekelerle talik hattın zarif görünüşünü de bozmadan bu nadide nüshayı hazırlamıştır. Kuran’da, Fatiha suresi ve Bakara suresinin ilk dört ayeti serlevha tezhiple kuşatılmıştır. Bu tezhip yazı alanının etrafında sayfa kenarına kadar yayılan, keskin sınırlardan arınmış bir tasarım halindedir. Sayfa kenarına yayılan dallar üzerinde kırılan, kıvrılan, kavis yapan uzun saz yaprakları, iri hatayiler ve hatayi buketleri 16. yüzyılın saz üslubunun yansımaları olarak tasarımın temel öğeleri gibi durur. Oysa iç kısımda bunlara, 19. yüzyılın baskın bezeme öğesi akantus yaprakları ve renk renk buketler katılarak, eskiyle yeninin kaynaştığı bir görüntü yaratılmıştır. Sanatlı Kuran nüshalarında gelenek olduğu gibi, Kuran okuyana kolaylık sağlayan sayfa kenarındaki işaretlerin her biri renk renk çiçekli buketler, bol çiçekli vazolar şeklindedir. Sure başları da akantus yaprakları ve çiçeklerle süslüdür. Kuran nüshasının bezeme tasarımında öne çıkan bir diğer özellik, bazı ayetlerin renk renk saz yapraklarıyla oluşmuş bir çerçeve içine alınmasıdır. Kitabın ketebe sayfası, iki satırlık metnin etrafını kuşatan ve saz yaprakları, çiçeklerle dolu vazolarla tasarlanmış levha tezhiptir (y. 307b). Tüm süslemede baskın renk pembedir. Buna mavi ve altın da eklenmiştir. Müzehhibin pembe renge düşkünlüğü, imzasını attığı sayfaya yaptığı pembe renkli sümbül buketinde öne çıkar. Sümbülün sapının dibindeki altınlı çerçeve içinde Zehhebehu Hasan 1256 yazılıdır. Kitabın miklepli özgün deri cildinin dış kapakları lâkedir. Cildin dış kapaklarının orta alanı sarı, kırmızı, yeşil tonunda altınla boyanmış saz yaprakları ve buketlerle süslenmiş, dar pervazlara altın zencirek yapılmıştır. Lacivert deri iç kapaklara ve yan kâğıdın üzerine saz yapraklı köşebentler ve ortaya altınlı uzun bir buket yerleştirilmiştir.

Detaylar

Başlık:

Kuran-ı Kerim

Sanatçı:

Kazasker Mustafa İzzet Efendi

Tarih:

h. 1253 [1837]

Boyutlar:

17,5 x 10,7 cm

Malzemeler:

Âharlı kâğıt üzerine siyah mürekkep, renkli boyalar ve altın

Bulunduğu Yer:

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (Emirgan, İstanbul, Türkiye)

Telif Hakkı:

Referanslar

*Uğur Derman, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Hat Koleksiyonundan Seçmeler, İstanbul.

*Uğur Derman, Masterpieces of Ottoman Calligraphy from the Sakıp Sabancı Museum,İstanbul

*Lines in Gold. Ottoman Calligraphy from the Sakıp Sabancı Museum, Sergi Kataloğu, Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, 11 Aralık 2007-2 Mart 2008, İstanbul.

*Ottoman Calligraphy from the Sakıp Sabancı Museum, Sergi Kataloğu, Real Alcazar, 4 Nisan-15 Temmuz 2008, İstanbul.

*Uğur Derman, Doksandokuz İstanbul Mushafı, İstanbul.

İlave Okumalar

Sergi Geçmişi